Ưu tư quá đến nỗi suýt nữa tôi hóa điên. Phương pháp đó được Y-Pha-nho dùng trong những buồng tra tấn và Hitler dùng trong các trại giam. Tôi bắt đầu đau bao tử từ khi phi cơ Pháp bắn liên thanh xuống miền Tân Thạnh (1946), năm sau qua Long Xuyên, để quên tình cảnh nước và nhà tôi phải trốn vào trong sách vở, nhưng viết và đọc suốt ngày thì bệnh bao tử lại nặng thêm, mà bác sĩ không biết, cứ cho là gan yếu, uống thuốc Tây, thuốc Bắc, thuốc Nam đều không hết.
Và khi chúng tôi tới không thấy ông đương nguyền rủa muỗi mà lại thấy ông đương thổi còi. Tôi tự nhủ: "Có lẽ mình sẽ nguy mất, không bao giờ được làm đào hát bóng đâu. Sự nghiệp hiển vinh của Helène Keller chắc chắn nhờ vì bà vừa mù vừa điếc.
Vì khi cầu nguyện bạn bày tỏ rõ ràng để nhờ Thượng Đế giúp cho. Đồng thời, một thanh niên Mỹ đang tùng chinh bên Châu u, cũng học được bài học như vậy. Tôi muốn bạn giúp đỡ người theo cách ấy.
Bạn không phải trả tiền công. Bạn chẳng làm được gì cả, nhưng về nhà, bạn thấy mệt, đầu như búa bổ. Bởi vì mệt mỏi đến với ta mau lẹ lạ thường.
Ông bạn tốt của tôi, ông Leon Skimkin, Tổng giám đốc nhà xuất bản cuốn sách này, cho tôi hay rằng nhiều người đui mù một cách lạ lùng về vấn đề tiền nong. Tôi tin bây giờ tôi đã nhận được chân giá trị của đời sống. Bức màn âm u bao phủ tôi trọn ba ngày ba đêm, nay đã vén cao lên được một chút.
Sènèque, một trong những triết gia có danh nhất ở La Mã, nói: "Nếu anh cho rằng cái anh có là chưa đủ thì dù có chinh phục được cả thế giới, anh cũng vẫn khốn khổ" [42]. Vì số tiền lưng mang được theo quá ít ỏi, ông đành phải tìm việc làm. Chàng viết: "Tháng tư năm 1945, vì quá lo nghĩ, tôi mắc một chứng bệnh ruột, đau đớn vô cùng.
Năm 1942, ông đang ở Trung Hoa khi quân Nhật chiếm Thượng Hải. Quả vậy, sàn cứng làm cho xương sống bớt mỏi. Hãng đánh cá với thân chủ rằng những tai nạn mà họ lo đó không bao giờ có hết.
Ông tuyên bố rằng nếu ta biết được có làm cách nào để biến đổi ánh sáng mặt trời, nước và than thành chất đường thì ta thay đổi được văn minh của nhân loại. Cô Helen Jepson mách với tôi rằng cô thường được thấy đào Galli-Curci, trước khi ra sân khâu, ngồi nghỉ trong một cái ghế bành. Tôi không buồn đóng tàu chút nào, mà cũng không buồn làm việc gì cả.
Đã bắt buộc phải làm công việc buồn tẻ này, nên anh quyết làm cho nó hoá vui. Tờ Times có đăng một bài nói về một sĩ quan bị trọng thương ở Guadalcannal. Nhưng thời đó đã qua rồi.
Theo lời ông thì ông và các huấn luyện khác - từ 42 tới 59 tuổi - dắt những người lính trẻ tuổi qua những khu băng tuyết mênh mông tới chân những ngọn núi bích lập cao chừng 40 thước rồi dạy họ dùng thừng, bíu vào vách đá nhẵn mà lần lên ngọn. Hồi tinh thần tôi suy loạn, tôi coi một kíp làm đêm có 18 người. Đến lúc khám bệnh, câu đầu tiên bác sĩ hỏi bạn tôi là câu nầy: "Ông ưu tư nỗi gì mà đến tình trạng ấy?" Và ông khuyên: "Nếu ông không quẳng gánh lo đi thì ông còn nhiền biến chứng khác như đau tim, vị ung và tiểu đường.